Jakie są przyczyny powstawania wad?

Wady postawy zaliczamy obecnie do chorób cywilizacyjnych. W ostatnich latach znacząco wzrosła ilość dzieci z nieprawidłowa sylwetką i ich liczba ciągle rośnie. Statystyki podają, iż problem ten dotyczy blisko 80% dzieci. Nieleczone wady postawy nie zagrażają w bezpośredni sposób życiu dziecka ale też nie są tylko defektem kosmetycznym, mogą powodować różne dolegliwości takie jak bóle kręgosłupa, głowy, stawów, szybsze męczenie się i poważniejsze zaburzenia ze strony układu sercowo-naczyniowego i oddechowego. Co najważniejsze wady postawy nie są elementem towarzyszącym okresowi dziecięcemu lub dojrzewania, nie znikną same wraz z wiekiem. Z wad postawy się nie wyrasta.

Znacząca większość wad charakteryzuje się idiopatycznym czyli nieznanym pochodzeniem, co utrudnia ustalenie czasu ich pojawienia się. Dlatego tak ważne jest by były one wcześnie diagnozowane i odpowiednio leczone.

Przyczyną powstawania wad postawy są czynniki zewnętrzne jak i morfologiczne. Wśród przyczyn morfologicznych wyróżniamy: zaburzenia napięcia mięśniowego, nieprawidłowości w budowie anatomicznej kręgosłupa, poszczególnych  kręgów,  wady anatomiczne klatki piersiowej, anatomiczny skrót kończyn, wiotkość stawowo-więzadłowa, oraz choroby neurologiczne, wady wzroku i słuchu.

Główną przyczynę powstawania wad postawy stanowią czynniki zewnętrzne. Większość dzieci rodzi się ze zdrowym kręgosłupem i całą sylwetką. Niestety, rodzice często nieświadomie mogą wpłynąć na pogorszenie się postawy dziecka poprzez przyspieszanie kolejnych etapów jego rozwoju. Używanie nieodpowiednich nosideł, korzystanie z chodzików, sadzanie niemowlęcia z podparciem przy użyciu poduszek, nakłanianie do zbyt wczesnego chodzenia, używanie szelek ze smyczą, nieprawidłowe prowadzenie za rękę, wszystko to może mieć negatywne skutki. Kolejnym błędem rodzica jest ograniczanie swobody ruchu przez zbyt ciasną odzież, zakładanie modnego obuwia niechodzącym jeszcze niemowlętom i  układanie dziecka długo w jednej pozycji np. przed telewizorem nie jest obojętne dla jego postawy.

W przypadku starszych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym najważniejszą przyczyną powstawania wad postawy jest ograniczona aktywność ruchowa i nieodpowiednia dieta. Wiek 6-10 lat związany jest ze zmianą aktywności z dużej swobody w okresie wczesnodziecięcym na kilkugodzinne siedzenie w ławce szkolnej, często w nieprawidłowy sposób. Dzieci spędzają w szkole 4-7 godzin. Kiedy dołączymy do tego grę na tablecie, oglądanie telewizji i odrabianie lekcji widzimy znaczną dysproporcję między czasem spędzonym w pozycji siedzącej a naturalną potrzebą ruchu dziecka. Nagminne są również zwolnienia z lekcji wychowania fizycznego. Z ograniczeniem ruchu związany jest także problem otyłości wśród dzieci. Polska w tym zakresie przoduje wśród innych krajów Europy. Nadmierna masa obciąża stawy kolanowe, stopy i stawy kręgosłupa i jest dodatkowym powodem pogorszenia sylwetki. Ważnym czynnikiem jest także nieodpowiednio dobrany i przeciążony plecak szkolny, z miękką tylna ścianką, źle ustawionymi szelkami czy noszony na jednym ramieniu. Nieodpowiedni tornister bezpośrednio wpływa na powstawanie bólu pleców i kształtuje nieprawidłową postawę ciała.

Okres dojrzewania to kolejny moment krytyczny dla powstania wad postawy. Spadek aktywności fizycznej, szybszy wzrost w stosunku do rozwoju mięśni predysponują do powstawania skrzywień kręgosłupa. Dorastające dziewczęta chcąc ukryć rozwijające się piersi garbią się, często mają też kompleksy związane ze zbyt wysokim wzrostem w stosunku do rówieśników, co prowadzi do dalszego pogorszenia się sylwetki.